แย้...ปศุสัตว์ในอณาคต

ก่อนหน้านี้ช่วงที่เริ่มมาพัฒนาที่ดินเราเอง ผมไม่เคยเห็นสัตว์ตามธรรมชาติในที่เราเลยแม้นแต่ตัวเดียว....แมลง หนู แม้แต่นกกระจอกสักตัว ที่เราเห็นกันดาษดื่นตามเมืองก็ไม่เคยพบเห็น
ยังคุยกะแม่ผมเลย ว่าที่นี่แปลกมาก..ไม่มีนกกระจอก...หลังจากล้อมรั้วรอบที่ดิน ไม่ไถ่พรวนดิน ไม่เผาเศษกิ่งไม้ใบไม้แห้ง ไม่ใช้ยาฆ่าแมลง หรือปุ๋ยเคมีทุกชนิด.....ฝนที่แล้ว มีตักแตนหลายชนิด แมลงต่างๆทั้งที่รู้จักและไม่รู้จักเริ่มมีให้เห็น ดีบ้างร้ายบ้าง..ก่อกวนบ้าง ก็ไม่ว่ากัน ถือว่าแบ่งๆกันกิน.....ปล่อยให้เป็นไปตามธรรมชาติครับ

เดือนมีนาคม 2009 หลังจากลงตาข่ายตาเล็กเพื่อป้องกันแมวมากวนลูกไก่รอบที่แล้ว ผมก็สังเกตุเห็นในบริเวณสวนมีกิ่งก่าชนิดหนึ่งมาอาศัยอยู่ ช่วงนั้นนับได้อยู่ประมาณ 7 ตัวใหญ่ๆ ไม่ได้ใส่ใจมากนักเพราะไม่ได้สร้างปัญหาให้เรา เท่าที่พอรู้คือกิ่งก่ามีประโยชน์เพราะช่วยกินแมลง...อีกทั้งผมเป็นคนที่ชอบเลี้ยงสัตว์อยู่ด้วย เห็นว่าเค้าสีสวยดี ก็เลยปล่อยๆใว้ประดับสวนซะเลยครับ...ต่อมาพบว่ากิ่งก่าชนิดนี้ทุกครั้งที่เจอกัน มันจะนอนตากแดดอยู่ที่พื้นดิน..ไม่เคยเห็นขึ้นต้นไม้เลย..จึงได้ถามลุง ได้ความว่ามันคือตัวแย้..ลุงถามผมว่าไปซื้อมาปล่อยหรือ..แถวนี้ไม่เคยเห็นมาเป็นสิบๆปีแล้ว..จึงเห็นควรว่า จะอนุรักษ์เอาใว้...
ปลายเมษายน มีโอกาศได้ไปเที่ยวแถวชัยภูมิ เห็นที่ตลาดเช้ามีแม่ค้าจับแย้มาขายหลายเจ้า มัดเอวรวมกันเป็นพวงๆ..ลองเข้าไปถามดูเขาขายโลละ350 ...แพงกว่าไก่อีก..ถ้าที่สวนผมมันออกลูกหลานเยอะๆ ก็สามารถนำไปขายได้สิครับ.. ตั้งแต่นั้นมา ผมก็เริ่มหวงแหนแย้ของผมแล้วครับ..ค้นคว้าหาข้อมูลรวบรวมเรื่องราวเกี่ยวกะแย้ ก็พอจะเอามาเล่าให้ฟังได้อยู่ครับ

แย้ เป็นสัตว์เลื้อยคลานจำพวกเดียวกับกิ้งก่า  แต่มีขนาดตัวโตกว่า และสีผิวปรับเปลี่ยนไม่ได้เหมือนกิ้งก่าครับ... แย้ที่พบในสวนของผม เรียกว่า แย้นา หรือ แย้ผีเสื้อ ลำตัววัดจากปลายปากโดยตลอดยาวประมาณ 11ถึง15 ซ.ม. หางยาวประมาณ 20 ซ.ม. ตัวแบนหางราบ โคนหางแบนและแผ่บานออก สีข้างแผ่ขยาย ไม่มีแผงหนามที่สันหลัง ช่องหูใหญ่ เยื่อหูจมใต้ผิวหนัง หนังข้างคอมีรอยพับตามขวาง... ตัวผู้จะมีสีแสดเข้มสลับกับแถบสีดำอยู่ติดกับโคนขาหน้าข้างของลำตัว พาดจากด้านหน้าลงสู่หน้าท้อง ตัวผู้จะมีลักษณะปากเป็นรูป วงรีครับ.. ส่วนเพศเมียจะมีสีแสดจาง ๆ บนสีข้างของลำตัวปากจะมีลักษณะ วงกลม... ที่อยู่ของแย้เป็นรู ลึกประมาณ 1ฟุต เป็นโพรงข้างใน สามารถกลับตัวได้ ที่ปากรูจะมีรอยของหางแย้ เป็นรอยยาวๆ และจะมีรูพิเศษอีกรูหนึ่ง ที่ใช้ป้องกันตัว... เมื่อถูกศัตรูรุกรานเข้ารูด้านหนึ่ง แย้สามารถหลบรอดออกไปอีกรูหนึ่งได้ เรียกรูนี้ว่า เปวรูของแย้ตัวผู้จะกลม ส่วนรูของแย้ตัวเมียจะแบนและใหญ่กว่าเล็กน้อยครับ...        

      
แย้ จะผสมพันธุ์ในช่วงปลายฤดูหนาวถึงฤดูร้อน หรือเรียกว่า แย้กัดกัน มันจะวิ่งไล่งับกันไปมา... เมื่อผสมพันธุ์กันแล้ว ก็จะแยกย้ายกันไป ออกไข่ครั้งละประมาณ 5 ถึง 9 ฟอง ลูกแย้อยู่ในไข่นาน 70ถึง90วัน... จึงจะฟักออกมา ลูกแย้จะอยู่รูเดียวกับแม่ประมาณ 1ถึง2 สัปดาห์ จึงจะแยกย้ายไปหาที่สร้างรูเป็นของตัวเอง.. ในช่วงเดือนเมษายนจะพบ ลูกแย้ ตัวน้อย อยู่ทั่วไป  แย้เป็นสัตว์เลือดเย็นชอบผึ่งแดดในตอนสาย ๆ เพื่อให้ร่างกายอบอุ่นเลือดไหลเวียนได้ดี..แย้ที่สวนยังคงเลี้ยงแบบธรรมชาติโดยให้หากินเอง ไม่ได้ให้อาหารเสริมอย่างอื่นเลยครับ.. อาหารของแย้ คือแมลงที่อยู่ตามธรรมชาติ เช่นตักแตน จิ้งหรีด แมงเม่า ปลวก ยอดอ่อนของวัชพืช  ส่วนศัตรูของแย้คือ แมว หมา เหยี่ยว อีกา ไก่ และ ศัตรูที่สำคัญที่สุดคือ... คน ส่วนใหญ่นิยมล่าไปเป็นอาหาร คนกินทุกอย่างที่ขวางหน้า  แม้มันจะหลบหลีกลี้หนีลงรูแล้ว ก็ยังตามไปขุด ดังนั้นแย้ธรรมชาติก็อาจสูญพันธุ์ได้ในอณาคตครับ
        ข้อมูลจาก..http://www.kasetporpeang.com/forums/index.php?topic=3470.0